Làng cổ Hoành Thôn ở huyện Y, thành phố Hoàng Sơn, phía Nam tỉnh An Huy được công nhận là di sản văn hóa thế giới với diện mạo truyền thống được bảo tồn nguyên vẹn. Ngôi làng cổ này nổi tiếng thế giới vì phong cảnh ruộng vườn đẹp như cảnh tiên, hình thái làng quê được bảo tồn nguyên vẹn, nhà cổ trường phái kiến trúc An Huy tinh xảo và nội hàm văn hóa lịch sử phong phú đa dạng.
Hoành Thôn được xây dựng năm 1131 đời Nam Tống với hơn 800 năm lịch sử, tên cũ là Hoằng thôn, sau vì kiêng tên húy "Hoằng Lịch" của Càn Long mới đổi là "Hoành". Nơi đây có hệ thống nước nhân tạo và những khu vườn rất độc đáo được mệnh danh là "Ngôi làng trong tranh".
Nhìn từ trên cao xuống, ngôi làng trông như một con chú trâu nhàn nhã nằm nghỉ giữa non xanh nước biếc. Ngọn núi Lôi Cương là đầu con trâu, hai cây cổ thụ là hai sừng con trâu, những ngôi nhà cổ sắp xếp trật tự dưới chân núi là mình trâu, bờ đê hình bán nguyệt giữa làng là dạ dày con trâu. Kênh rạch rộng 1m, dài hàng km chạy quanh co các ngôi nhà để dẫn nước suối vào nhà, chạy qua bờ đê giống như ruột trâu. Bốn cây cầu bắc qua suốt là 4 móng của con trâu.
Trước đây, Hoành Thôn vốn là nơi cư trú của gia tộc “họ Uông”. Cho đến ngày nay, cảnh quan chung của cả làng cổ này gần như vẫn giữ được nguyên trạng. Những con đường nhỏ dẫn vào từng ngõ, xóm cho đến từng ngôi nhà, hồ nước, cây cầu đều được bảo tồn tốt. Hiện nay ở Hoành Thôn có khoảng 137 ngôi nhà cổ từ đời nhà Minh - Thanh được bảo tồn tương đối hoàn chỉnh, mỗi một ngôi nhà có một phong cách khác nhau. Điều đặc biệt là mặc dù dân số tăng nhanh, song không vì thế mà Hoành Thôn mất đi vẻ yên ả, tĩnh lẵng vốn có từ hàng trăm năm qua. Du khách tham quan làng cổ này vẫn cảm nhận được vẻ tĩnh lặng, yên bình trên từng con đường, hàng quán và cả khi dạo chơi ngắm cảnh bên bờ hồ.
Khi du khách bước vào làng cổ Hoành Thôn sẽ thấy đường phố cổ lát đá phiến, tường đỏ ngói xanh và người dân chất phác chẳng khác nào một bức tranh giấy cuộn đang từ từ mở ra trước mắt mọi người, đưa mọi người ngược dòng thời gian, ngược dòng không gian lịch sử, trở lại thời kỳ nhà Thanh và nhà Minh hàng trăm năm trước. Nếu may mắn, du khách sẽ được nghe tiếng hát lanh lảnh của cụ già lúc đi qua đầu làng, với làn điệu ca dao đã đưa mọi người đến với phong cảnh nhà cổ "Bạch Vân Thâm Xứ Thiên Cảnh, Đào Hoa Nguyên Lý Nhân Gia" Trung Quốc.
Ngoài các công trình kiến trúc hữu hình, làng cổ Hoành Thôn còn một sức hấp dẫn vô hình, đó là các bà con trong làng đã kế thừa tập tục của hàng nghìn năm trước. Làng Hoành Thôn cổ kính là của dân tộc, của thiên nhiên, đồng thời cũng rất lâu đời, độc lập. Khi làng cổ đang dần dần được thế giới quan tâm theo dõi, thì người dân ở đây không vì thế mà ngạc nhiên. Những người dân sống trong làng cổ vẫn duy trì sự điềm tĩnh, vui vẻ. Và đang tuân theo phong tục tập quán của hàng nghìn năm trước sống cuộc sống của mình giữa non xanh nước biếc.
Hoành Thôn non xanh nước biếc và những toà nhà san sát tồn tại hài hoà, cảnh quan thiên nhiên và nội hàm văn hóa đua nhau toả sáng, núi, sông, nhà dân với con người và thiên nhiên hoà hợp với nhau, trở thành một di tích lớn trong di sản văn hóa lịch sử thế giới nói chung và Trung Quốc nói riêng. Sẽ là một thiếu sót lớn nếu du khách bỏ qua địa danh Làng cổ Hoành Thôn trong hành trình du lịch Trung Quốc!