Trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, “yêu” (愛 – ái) là sự kết hợp của chữ “tâm” (心) và chữ “thụ” (受) – nghĩa là nhận lấy, đón lấy. Chữ “tâm” đứng chính giữa chữ “thụ”, vì vậy mà “yêu” giống như một bàn tay đang trao tặng trái tim vào một bàn tay khác. Ở đây, yêu được mô tả là tình cảm xuất phát từ tâm hồn, vô tư, không vị kỷ.
Chữ yêu trong văn hóa Hy Lạp lại có sự phân chia theo từng trạng thái tình cảm khác nhau. “Agape” cũng là yêu, nhưng thường dùng để nhắc đến thứ tình cảm trong trẻo và lý tưởng, yêu trong tâm hồn và thăng hoa trong cảm xúc hơn là những hấp dẫn về mặt thể xác.
Có phải thế chăng mà những câu chuyện tình nổi tiếng nhất trong lịch sử và nghệ thuật đều ngợi ca nét trong trẻo và thuần khiết của tình yêu? Đó là tin tưởng, là thủy chung, là sẵn sàng quên đi bản thân để đem lại hạnh phúc cho người mình yêu thương,… Và dưới đây là một vài trong số những câu chuyện tình như thế ở Trung Hoa.
1. Ngưu Lang - Chức Nữ
“Ngưu Lang - Chức Nữ” là câu chuyện cổ tích có liên quan đến sao Chức Nữ (Vega) và sao Ngưu Lang (Altair), cùng với dải Ngân Hà và hiện tượng mưa ngâu vào tháng Bảy âm lịch.
Chức Nữ là con gái út của Ngọc Hoàng Thượng Đế, có tài dệt vải. Những cầu vồng bảy sắc và áng mây rực rỡ trên bầu trời đều là từ đôi bàn tay khéo léo của nàng dệt nên. Còn Ngưu Lang là một chàng chăn trâu nghèo ở vùng nông thôn Trung Quốc.
Một ngày, khi đang chăn trâu trên đồng cỏ, Ngưu Lang thấy chín tiên nữ hạ xuống bờ sông. Nấp sau bụi cây, chàng thấy các nàng tiên trút bỏ xiêm y và vui đùa trên sông. Nghe lời chú trâu, chàng đã lấy trộm váy áo của nàng tiên út, khiến nàng không thể bay về trời cùng các chị.
Ngưu Lang và Chức Nữ sống hạnh phúc bên nhau. Họ hết mực yêu thương và chăm sóc lẫn nhau. Hai năm trôi qua, Chức Nữ sinh hạ hai đứa trẻ, một bé trai và một bé gái.
Khi Ngọc Hoàng biết chuyện, ngài nổi trận lôi đình và ra lệnh Vương Mẫu dẫn theo thiên binh đưa Chức Nữ trở về thiên cung.
Khi vợ phải hồi cung, Ngưu Lang vội vàng cho mỗi con vào một cái thúng và gánh hai vai chạy theo đội thiên binh. Ngưu Lang cùng bay theo thiên binh lên trời, khi chàng gần chạm tay vợ, Vương Mẫu ném chiếc trâm bằng vàng xuống, hóa thành sông Ngân ngăn cách hai người. Ngưu Lang và Chức Nữ chỉ còn biết đứng hai đầu sông và nhìn nhau ngập tràn nước mắt.
Cảm động trước tình yêu sâu đậm của đôi vợ chồng trẻ, những con quạ đã nối đuôi nhau, tạo thành cây cầu Ô Thước bắc qua dải Ngân Hà. Vương Mẫu cũng cho phép họ được đoàn tụ vào buổi tối mùng 7 tháng 7 hàng năm, cũng chính là ngày kỷ niệm cuộc chia ly giữa hai người. Cũng chính vì vậy, bạn sẽ gặp rất ít quạ trong đêm ngày mồng 7 tháng 7, bởi chúng đã bay lên trời làm cầu cho đôi vợ chồng gặp nhau. Câu chuyện này cũng giải thích tại sao tháng Bảy mưa ngâu, bởi đó là nước mắt tiễn biệt của họ. Bạn cũng sẽ hiểu tại sao Vega và Altair luôn đứng hai đầu của dải Ngân Hà, và chỉ hội ngộ vào ngày thất tịch hàng năm.
Ngày 7/7 âm lịch vì thế được gọi là “ngày lễ tình nhân của phương Đông”. Nhiều lễ hội và sự kiện được tổ chức ở các nước Đông phương vào ngày thất tịch, như lễ hội Qixi ở Trung Quốc, lễ hội Tanabata ở Nhật Bản, lễ hội Chilseok ở Hàn Quốc, và ngày Thất Tịch ở Việt Nam.
2. Bạch Xà truyện
Bạch xà truyện là một câu chuyện cổ dân gian lấy bối cảnh ở Hàng Châu phía Nam Trung Quốc kể về chuyện tình lãng mạn giữa một con rắn thành tinh là Bạch Nương Tử và một thư sinh tên Hứa Tiên.
Bạch Nương Tử và Hứa Tiên lấy nhau và có với nhau một đứa con. Tuy nhiên hạnh phúc ngắn chẳng tày gang, Pháp Hải hòa thượng là một người có pháp lực phi thường sau khi biết được danh tính thật của Bạch Nương Tử đã rắp tâm chia rẽ hai người. Pháp Hải hòa thượng bắt được Hứa Tiên và nhốt anh trong chùa Kim Sơn. Để giải cứu Hứa Tiên, Bạch Nương Tử và muội muội của mình là Tiểu Thanh (cũng vốn là một con Thanh xà) đã phải sử dụng pháp lực của mình để làm lụt chùa. Tuy nhiên khi giải cứu được Hứa Tiên cũng là lúc Bạch Nương Tử bị Pháp Hải nhốt trong tháp Lôi Phong.
20 năm sau, con trai của 2 người thi đỗ Trạng Nguyên và về lại tháp Lôi Phong để tế mẹ. Tình cảm ruột thịt giữa họ làm động lòng trời, Bạch Nương Tử được giải cứu và cả gia đình họ đoàn tụ với nhau.
3. Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài
“Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài” kể về chuyện tình bi thảm của đôi nam nữ từ thời Đông Tấn (317-420) và thường được ví với câu chuyện tình yêu của Romeo và Juliet.
Chúc Anh Đài là con út và cũng là thiếu nữ duy nhất nhà họ Chúc. Từ nhỏ, Anh Đài đã thông minh, hiếu học. Vì muốn theo học tại trường Nghi Sơn ở Hàng Châu, Anh Đài đã cải trang thành nam nhi để thực hiện ước mơ của mình. Tại đây, nàng gặp Lương Sơn Bá và hai người cùng kết nghĩa huynh đệ, cùng nhau học tập, cùng làm thơ, làm câu đối và đàm luận về văn chương kim cổ. Ba năm gắn bó bên nhau, Anh Đài đã thầm yêu Sơn Bá, nhưng chàng trai họ Lương vẫn không hề hay biết tình cảm của nàng.
Nghe tin cha đổ bệnh, Anh Đài phải rời trường về nhà. Trước khi chia tay, nàng đã gửi lời nhắn nhủ tới Sư nương, nhờ bà giúp nàng bày tỏ tình cảm với Sơn Bá. Khi nghe Sư nương kể lại, Sơn Bá vội vã tìm về quê nàng. Tuy nhiên, gia đình Anh Đài đã có hôn ước với công tử Văn Tài của nhà họ Mã giàu có và quyền lực trong vùng. Theo truyền thống Trung Hoa, hôn nhân không chỉ là sự gắn kết giữa đôi nam nữ, mà còn là hôn phối của cả hai dòng họ. Chúc gia và Mã gia đã có hôn ước từ trước, vì vậy Anh Đài không thể tùy tiện làm theo ý thích cá nhân mình. Sơn Bá không thể đến với người mình yêu, quá đau khổ, chàng sớm ngã bệnh và qua đời.
Khi kiệu hoa đi qua mộ Sơn Bá, bầu trời đột nhiên nổi trận cuồng phong. Trong mưa gió bập bùng, Anh Đài khóc trước mộ chàng và bày tỏ ước nguyện được sum vầy. Dù sự sống hay cái chết cũng không thể chia lìa và ngăn trở tình yêu giữa hai người…
Đúng lúc ấy, sấm chớp làm rung chuyển đất trời. Phần mộ của Sơn Bá đột nhiên tách mở và Chúc Anh Đài bước vào bên trong. Từ trong mộ, một đôi bươm bướm rực rỡ bay ra, quấn quýt bên nhau và cùng nhau bay về trời. Vì thế, Sơn Bá – Anh Đài còn được gọi là “hồ điệp tình nhân” hay “butterfly lovers”.
Nghe câu chuyện tình yêu cảm động giữa hai người, thừa tướng nhà Tấn là Tạ An đã tấu biểu cho đề lên mộ ba chữ “nghĩa phụ trủng” (義婦塚), tức là mộ của người vợ có nghĩa.
Câu chuyện của Lương Sơn Bá - một trang nam tử dành trọn trái tim cho tình yêu thuần khiết và Chúc Anh Đài - một thiếu nữ đã hy sinh thân mình để dành trọn lời thề chính là thể hiện của đạo đức truyền thống từ xa xưa.
4. Hồng lâu mộng
Cùng với Tam Quốc Diễn Nghĩa, Thủy Hử và Tây Du Ký thì Hồng Lâu Mộng của đại thi hào Tào Tuyết Cần chính là một trong tứ đại danh tác của Trung Hoa xưa. Cuốn tiểu thuyết xoay quanh câu chuyện tình của 2 nhân vật "con cô con cậu" là Giả Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc.
Lâm Đại Ngọc vốn là một cô gái xinh đẹp, học thức và có tài năng nhưng do cha mẹ mất sớm lại phải sống "ăn nhờ ở đậu" ở nhà họ hàng của mình là Giả mẫu nên có một tâm hồn đa sầu đa cảm hay nghĩ ngợi. Do không chịu đựng được nỗi tương tư tình ái khi người yêu mình là Giả Bảo Ngọc bị ép buộc phải lấy một cô gái khác là Tiết Bảo Thoa, Lâm Đại Ngọc đã gieo mình xuống hồ tự vẫn. Quá đau buồn, Giả Bảo Ngọc sau đó cũng xuất gia đi tu.
Câu chuyện tình trong Hồng Lâu Mộng được mệnh danh là Romeo và Juliet của Trung Quốc và được yêu mến bởi rất nhiều thế hệ.
5. Phụng Cầu Hoàng
Phụng Cầu Hoàng là một bài hát nổi tiếng trong dân gian Trung Quốc. Câu chuyện của bài hát kể về chuyện tình đầy trắc trở giữa Tư Mã Tương Như, một nhà thơ trứ danh đời nhà Hán và Trác Văn Quân, một thiếu nữ trẻ tuổi nhưng không may sớm trở thành góa phụ.
Trong một bữa đại tiệc được tổ chức bởi cha của Văn Quân, Tư Mã Tương Như đã gảy một khúc nhạc khiến Trác Văn Quân xiêu lòng, cả hai yêu nhau từ cái nhìn đầu tiên. Trác ông vô cùng tức giận và không đồng ý do gia cảnh quá nghèo túng của Tư Mã Tương Như.
Hai người bọn họ phải mở một quán rượu để kiếm ăn và sống trong túng thiếu một thời gian dài trước khi Trác ông chấp thuận tình yêu giữa hai người. Câu chuyện đã trở thành một biểu tượng cho sự đấu tranh giành lấy tình yêu, tự do và hạnh phúc của nhiều thế hệ trẻ Trung Quốc.
6. Tây sương ký
Tây Sương Ký là một vở kịch được viết nên bởi Vương Thực Phủ đời nhà Nguyên. Vở kịch kể về cuộc tình của một thư sinh tên Trương Quân Thụy và con gái một vị tướng quốc là Thôi Oanh Oanh. Hai người gặp nhau lần đầu ở chùa và nhanh chóng phải lòng nhau.
Có một thủ lĩnh thảo khấu tên là Tôn Phi Hổ nghe danh nhan sắc của Thôi Oanh Oanh đã cho bao vây chùa để đòi cưới Oanh Oanh. Mẹ của Oanh Oanh tuyên bố ai giải cứu được con gái mình sẽ gả Oanh Oanh cho người đó. Trương Quân Thụy bèn viết thư cho bạn mình là tướng quân Đỗ Xác đem binh đến ứng cứu. Tuy nhiên sau đó thì mẹ Oanh Oanh lại trở mặt vì Trương Quân Thụy quá nghèo. Sau cùng thì nhờ sự giúp đỡ của người hầu gái Oanh Oanh mang tên Hồng Nương, hai người cuối cùng cũng đến được với nhau.
Đây là câu chuyện tình yêu đã làm thổn thức con tim những người trẻ Trung Quốc trong hàng trăm năm nay.
7. Trường hận ca
Trường hận ca là một tác phẩm lớn của nhà thơ Bạch Cư Dị thuật lại mối tình giữa hoàng đế Đường Huyền Tông và người thiếp của mình là Dương quý phi, một trong tứ đại mỹ nhân của Trung Hoa.
Ban đầu Dương quý phi được gả cho con trai của Huyền Tông nhưng sau đó lại lọt vào mắt xanh của nhà vua và trở thành thiếp cho ngài. Vua Đường Huyền Tông vì mải mê với người đẹp mà bỏ bê triều chính tạo điều kiện cho quân nổi loạn trỗi dậy. Văn võ bá quan triều đình đổ hết tội cho Dương quý phi và ép nàng treo cổ tự vẫn. Vua Đường Huyền Tông vì quá đau khổ trước cái chết của người tình đã thoái vị để nhường ngôi cho con trai của mình.
Đây là một câu chuyện tình rất nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc và đã đi vào nhiều vở kịch và các tác phẩm nghệ thuật khác.
Đất nước, văn hóa và con người Trung Hoa quả thật có rất nhiều điều hấp dẫn gây sự thích thú và tò mò khám phá của rất nhiều khách du lịch nước ngoài. Du khách hãy tham gia tourdu lịch Trung Quốc cùng Viet Viet Tourism để có cơ hội tìm hiểu nhiều hơn về vùng đất xinh đẹp này nhé!